Zijn zonnepanelen duurzaam?

Leestijd: 6 minuten. Laatste update: juli 2020

Zijn zonnepanelen duurzaam? Een vraag waar veel discussie over ontstaat. Een discussie die een paar maanden geleden weer oplaaide, nadat Michael Moore zijn documentaire Planet of the Humans online zette. In dit artikel geven we antwoord op deze vraag. En laten we je zien waar een zonnepaneel van gemaakt wordt, wat zijn milieu-impact is en of panelen recyclebaar zijn.

Waar wordt een zonnepaneel van gemaakt?

Een zonnepaneel wordt voornamelijk gemaakt van silicium en dit wordt gemaakt van zand. Wist je dat Silicon Valley hier zijn naam aan te danken heeft? Nu staat het bekend als de regio waar veel tech-bedrijven zijn gevestigd. Maar daarvoor werd er in de vallei voornamelijk siliciumchips geproduceerd.

Het silicium wordt bewerkt, voordat het kan functioneren als zonnecellen. Dit is een uitgebreid proces en kost veel energie. Het paneel wordt afgemaakt met glas en EV-folie. Tot slot wordt er een aluminiumlijst gemonteerd en wordt het paneel afgewerkt met een aansluitdoos, zodat het paneel aangesloten kan worden op de omvormer.

Wat is de milieu-impact van zonnepanelen t.o.v. kolen?

In het boek De verborgen impact van Babette Porcelijn, staat een mooi overzicht van de milieu-impact van verschillende energiebronnen, waaronder zonnepanelen. Als je wilt weten wat de impact is op het milieu, kijk dan niet alleen naar de CO2-uitstoot, maar ook naar:

• De impact op grondstoffen
• Vervuiling
• Schade aan gezondheid
• Landgebruik

Er wordt een levenscyclusanalyse (LCA) gemaakt om de totale milieubelasting te bepalen van een product. Deze methode wordt ook wel de wieg-tot-graf-analyse genoemd. Uit verschillende LCA’s (zo’n 40 analyses) is gebleken dat kolen tot 25 keer meer CO2 uitstoot dan een zonnepaneel.

_{Afbeelding is afkomstig uit het boek: De verborgen impact – Babette Porcelijn}

Het overzicht van Babette geeft weer dat er voor zonnepanelen en windmolens meer grondstoffen nodig zijn dan bij kolen en gas. Dit is zelfs bijna 2 tot 3 keer meer. De grondstoffen worden voornamelijk gebruikt bij de productie van het paneel. Aangezien er alleen zon nodig is voor het opwekken van energie. Terwijl bij een kolencentrale steeds nieuwe kolen nodig zijn. Daarnaast gaat bij het opwekken van energie in een kolencentrale zo’n 65% van de energie verloren. Bij een zonnepaneel is dit zo’n 2 tot 5%. Bij de productie van een zonnepaneel wordt natuurlijk ook energie gebruikt, alleen verdient het zonnepaneel dit uiteindelijk zelf binnen twee jaar terug en dan wekt het paneel nog 23 jaar energie op (met een levensduur van minimaal 25 jaar). Op het gebied van CO2-uitstoot, vervuiling, schade aan gezondheid en landgebruik is de impact van zonnepanelen en windmolens vele malen kleiner dan de fossiele energiebronnen.

Wat gebeurt er met een zonnepaneel na het  einde van zijn levenscyclus?

Wordt het gewoon weggegooid? Nee, zonnepanelen worden niet zomaar weggegooid. Producenten (en importeurs) van elektrische apparaten zijn wettelijk verplicht zich bij het Nationaal WEEE register te registreren. WEEE staat voor Waste Electrical and Electronic Equipment. In het Nederlands staat dit voor ‘Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur’. Hier vallen ook zonnepanelen en omvormers onder.

Solease vindt duurzaamheid erg belangrijk en werkt daarom alleen maar met toeleveranciers die lid zijn van ZRN (Stichting Zonne-energie Recycling Nederland). Deze stichting zorgt ervoor dat de verwerking van zonnepanelen en omvormers aan het einde van hun levensduur op een goede en milieuvriendelijke manier verwerkt wordt.

Recyclen van zonnepanelen mogelijk?

Jazeker! Het is mogelijk om de materialen van zonnepanelen te recyclen. Aangezien de meeste zonnepanelen nu nog volop energie produceren de komende jaren, wordt het recyclen ervan nog vrij weinig gedaan. Als huurklant bij Solease ontzorgen wij je op dit gebied. Wij zorgen ervoor dat de panelen, na het einde van hun levensduur, gedemonteerd en duurzaam verwerkt worden. PV Cycle, de grootste Europese dienstverlener voor recycling van zonnepanelen, geeft aan dat al 96% van het materiaal opnieuw gebruikt kan worden.

Circulair recyclen van zonnepanelen

Een uitdaging voor de zonnepanelenmarkt is om de panelen zo te maken dat ze hoogwaardig gerecycled kunnen worden, dat noemen we ook wel een circulair systeem. Recyclen is nu vaak downcyclen (wat altijd nog beter is dan weggooien en verbranden). De materialen worden wel opnieuw gebruikt, alleen door het recyclen nemen ze af in ‘sterkte’/kwaliteit, waardoor ze vaak niet voor dezelfde producten gebruikt kan worden.

Downcyclen gebeurt veel in de kledingindustrie. De vezels zijn vaak niet sterk genoeg voor een nieuw T-shirt, maar het materiaal kan wel gebruikt worden voor isolatiemateriaal. In een circulaire systeem wordt het product zo gemaakt dat alle materialen voor precies hetzelfde doeleinde opnieuw gebruikt kunnen worden, zodat er straks echt geen nieuwe grondstoffen meer nodig zijn. In het ontwerpproces wordt rekening gehouden met het soort materiaal en hoe ze gebruikt worden, zodat ze ook goed van elkaar gescheiden kunnen worden. Zo heeft Auping in april de eerste circulaire matras ter wereld geïntroduceerd. In het ontwerp is er rekening gehouden met het makkelijk uit elkaar halen van de verschillende materialen, zodat deze materialen kunnen keer op keer hoogwaardig gerecycled worden.

Kortom, zonnepanelen zijn duurzamer en milieuvriendelijker dan een kolencentrale. Ze stoten minder CO2 uit, zijn minder vervuilend en er zijn niet continue nieuwe grondstoffen nodig bij het opwekken van de energie. Uiteraard zijn er in onze markt ook uitdagingen, zoals het circulair recyclen. Waarmee we de milieu-impact op het gebied van grondstoffen kunnen verlagen.

Wil jij de overstap maken naar duurzame energie van eigen dak? Weten wat je aan CO2 en euro’s gaat besparen? Vraag een gratis en vrijblijvende offerte aan en dan gaan we voor je aan de slag!